Kariyer Seçimi

Kariyer seçimini doğru bir şekilde gerçekleştirebilmesi için kişinin öncelikle bir takım adımları takip etmesi gerekmektedir. Bunlar;

Bireysel Kariyer Planı Oluşturma

• Öncelikle ne yapmak istiyorum?
• Kariyer hedeflerime ulaşabilmek için ne tür bir eğitim, gelişim sürecini takip etmem gerekiyor?
• Hedeflerim için ne tür becerilere ihtiyacım var?

Tüm bunları göz önünde bulundurarak daha önce belirleyip gerçekleştirdiğiniz bir hedefinizi ele alın.

Kariyer seçimizi yapabilmeniz için öncelikle aşağıdaki sorulara cevap verebilmeniz gerekmektedir.

Kendini Tanıma

• Kişisel özelliklerim (ayırt edici kişisel özelliklerim nelerdir?)
• Değerlerim (benim için önemli olan şeyler neler?)
• İlgilendiklerim (nelerden keyif alırım?)
• Yeterlilik, yatkınlık ve becerilerim (neler yapabilirim ve neleri yapabilmeyi öğrenebilirim?)

Kariyer Bilgisini Ölçme

• Mesleki bilgilerinizi nasıl zenginleştiriyorsunuz?
• Her gün okuduklarınız nelerdir? (Haftalık, aylık, üç aylık yayınlar, günlük ve yerel gazeteler...)
• Online hizmetlerden yararlanıyor musunuz? (e-ticaret, internet...)
• Mesleki bağlantılarız var mı? (tanıdıklar, eğitimler, seminerler, workshoplar, konferanslar...)

İlgi Alanı ve Beceriler

• Neleri yapmaktan hoşlanırım?
• En iyi neyi yapabiliyorum?
• Nasıl bir kişiliğe sahibim?

Bu tür sorulara cevap bulabilmek için öncelikle bir liste oluşturun. Sevdiğiniz ve sevmediğiniz özelliklerinizi, becerilerinizi sıralayın.

Son dört yılda yapmaktan hoşlandığınız 5 aktiviteyi sıralayın.

Yapmış olduğunuz 5 aktiviteyi ilgi alanlarına göre gruplandırın ve değerlendirin. Neden bu aktivitelerden hoşlanıyorsunuz?

• Bu aktiviteleri yapabilmek için ne gibi özellikler gerekli?
• İleride bu aktviteleri geliştirebilmek ve devam ettirebilmek için daha başka ne tür becerilere ihtiyacınız olacak?

Beceri ve yeteneklerinizi ön plana çıkartın.

Boş vakitlerinizde, varsa gönüllü olarak yaptığınız çalışmalarda edindiğiniz tecrübeleri gözden geçirin.

Okulda yaptığınız veya katıldığınız aktiviteleri sıralayın. Örneğin; üye olduğunuz bir kulüp varsa ne kulübüydü? Neden o kulübü tercih etmiştiniz? Ya da okul içi düzenlenen ne çeşit turlara katıldınız?

İlgi alanlarınızı ve becerilerinizi sıraladıktan sonra bu becerilerle ilişkili kariyer olanaklarını değerlendirin. Sizin ilgi alanlarınız ve becerileriniz hangi mesleklere daha yakın? Bu meslekler size nasıl bir kariyer olanağı sağlayabilir?

Meslek Araştırması

İlgilendiğiniz meslek hakkında ayrıntılı bilgi edinin. Örneğin ; bu meslekle ilgili üniversitede hangi dersleri almanız gerektiği, istediğiniz mesleğin ortalama maaş getirisinin ne olduğu, çalışma koşulları, size gelecekteki getirileri (seçtiğiniz mesleğin önü ne kadar ilerlemeye açık, kademeleri neler…) ve buna benzer edinebileceğiz her türlü bilgi, size seçmek istediğiniz meslek konusunda yön verir. Kararlarınızı sınırlamanızı sağlar ve tek bir alana yönelmeniz de size yardımcı olur. Meslekler hakkında bilgi edinmek için kütüphanemizde ilgili kitaplar bulunmaktadır.

Ayrıca meslek araştırması yaparken aşağıdaki unsurlarında göz önünde bulundurulması faydalıdır;

• Bir işte neler ararsınız?
• Uygun bir iş ortamını nasıl tanımlarsınız?
• Fazla mesai yapabilir misiniz?
• Hafta sonları çalışabilir misiniz?
• Seyahat edebilir misiniz?
• Ne tarz insanlarla birlikte çalışmaktan hoşlanırsınız?
• Takımın bir parçası olmak mı yoksa bireysel çalışmak mı size daha uygun?

İlgi Alanları ve Becerileri Mesleklerle Karşılaştırma

İlgi alanlarınızı ve becerilerinizi belirledikten ve meslek araştırmasını yaptıktan sonra elinizdeki verilerin karşılaştırmasını mutlaka yapmalısınız. Bazen istediğiniz meslek, sizin araştırmalarınız sonucunda beklentilerinizi karşılamayabilir. Bu durumda esnek davranmalı ve diğer alternatifleri araştırmalısınız. Farklı meslek gruplarıyla karşılaştırmalar yapın. Kimi zaman ilginizi daha önce çekmemiş fakat sizin niteliklerinizle karşılaştırdığınızda aslında size uygun meslek olduğuna karar verebilirsiniz.

Kariyer Hedefi Belirleme

• Kendinizi ne çeşit bir iş ortamında düşüyorsunuz?
• Ne çeşit bir iş istiyorsunuz?
• Nasıl bir rol üstlenmek istiyorsunuz?
• Ne çeşit bir organizasyonun bir parçası olmayı istiyorsunuz?

Bu aşamada bilgi toplamak için interneti, kariyer merkezlerinin kaynaklarını ve kütüphaneyi iyice kullanmalısınız. O alanda çalışan insanlara veya arkadaşlarınıza danışabilirsiniz.

Bu aşama bir anlamda, bireysel özellikler ile kariyer olanaklarının uyumlaştırılması; sahip olduğunuz özellikler ile olası kariyer olanakları arasında bir bağ kurabilmesi sürecidir.

Bu yüzden mutlu bir iş ortamı ve gelecek için iş hayatına yeni atılacakların kariyer seçimi son derece önemlidir. Bir kişi kendisine kariyeri ile ilgili hedefler belirlerken neleri göz önünde bulundurmalıdır?

Çalışmak istediğiniz ortam

Kariyerinize nasıl bir ortamda devam etmek istersiniz, açık mekanlarda veya ofis içi ya da seyahatin sık olduğu işler?

İlgileriniz

İnsanlarla mı çalışmayı tercih edersiniz yoksa makinelerle mi? hastalara bakmayı veya heyecan dolu bir kariyer mi istiyorsunuz? Riskli ortamları mı tercih edersiniz yoksa daha planlı bir ortamı mı?

Çalışma saatleri

Hafta içinde sabah 9'dan akşam 5'e kadar çalışmak, gece ve gündüz sürekli değişen çalışma vakitleri hangisi önemli. Arkadaşlarınız gezerken çalışıyor olmak size neler hissettirir?

Beklentileriniz

Kariyerinizde ne kadar ilerlemeyi düşünüyorsunuz. İstediğiniz noktaya ulaşmanız için neler yapmanız, ne gibi becerilere ihtiyaç duyuyorsunuz?

Bağlantılar

Seçmiş olduğunuz alanda meslekte kişisel ve profesyonel/iş bağlantılarından oluşan bir network oluşturun. Profesyonel derneklere katılın ve gönüllü olarak yardım edin. Firmalar ve organizasyonlar konusunda araştırma yapıp, bilgi toplama bazlı mülakatlara katılın ve kontakt listenizi genişletmeye çalışın. Buralarda birebir kurulan ilişkiler tanımadığınız yüzlerce isim ve adresten çok daha etkili olacaktır.

Yol haritası geliştirin

Sizin artık bir işiniz var: iş aramak. Tıpkı çalışma hayatındaki gibi profesyonelce, kapsamlı bir iş/kariyer arama planı geliştirin ve uygulayın. Tanışacağınız kişiler kimler olabilir, alanınızla ilgili tanışmanız gereken kişileri, bilgi alma amaçlı yürüteceğiniz görüşmeleri, almanız gereken eğitimleri, gönüllü iş fırsatlarını ve stajları kapsamalıdır.

Artık kariyer hedefinize ulaşmaya yönelik planınızı yapabilir ve adım adım uygulamaya geçebilirsiniz.

Kısaca bu adımlar;

• Özgeçmiş Hazırlama
• İş bulma süreci
• İş görüşmeleri
• İş tekliflerini değerlendirme
• İşi kabul etme ve başlama olarak tanımlanabilir.